Niebezpieczeństwa Sportu - Zestawienie wypadków śmiertelnych w 2015 roku
W 2015 roku 21 osób zginęło uprawiając skydiving w USA. Wobec tego, jak wielu członków stowarzyszenia przybyło w ostatnich latach, liczba pokazuje iż sport staje się bezpieczniejszy wraz z jego dojrzewaniem. Jednakże skoczkowie, którzy ponieśli śmierć w 2015 roku zasadniczo mogli byli uniknąć okoliczności, które doprowadziły do ich wypadku, w wielu przypadkach zawierały one błędy, które zabiły już innych skoczków w przeszłości. Przyczyną powstania tego artykułu jest rozpoznanie tych zagrożeń tak, aby skoczkowie mogli uniknąć ich w przyszłości.
W artykule tym podobne wypadki zostały pogrupowane w oddzielne kategorie. Obok nazwy danej kategorii, w nawiasach podana została liczba wypadków oraz odsetek całości odnotowanych katastrof skoczków w 2015 roku.
Brak otwarcia / Niskie otwarcie (1-5%)
Kategoria ta obejmuje skoczków, którzy nie zainicjowali otwarcia czaszy głównej lub zapasowej na wysokości wystarczającej do bezpiecznego wylądowania. Ponieważ obecnie używanie automatów stało się powszechne a systemy spadochronowe są bardziej niezawodne, liczba wypadków w tej kategorii jest mniejsza niż była dekady wcześniej.- Po dobrym locie, relatywnie niedoświadczony skoczek wingsuit nie zainicjował otwarcia czaszy głównej w odpowiednim czasie. Jego urządzenie rejestrujące lot wskazało na prawdopodobną utratę stabilności na wysokości normalnego otwarcia. Choć AAD zadziałał i przeciął pętlę zamykającą pokrowiec zapasu, to czasza nie zdążyła się napełnić.
Wskazówki Bezpieczeństwa
- W rozdziale 6-9D SIM wspomina się, że wingsuit wytwarza duże bąble niejednorodnego powietrza o obniżonym ciśnieniu. To może zaburzać skuteczność pomiaru wysokości przez automat, gdy AAD ocenia niższe ciśnienie jako większą wysokość. Dodatkowo, zawirowania mogą utrudniać szybki i efektywny start pilocika sprężynowego spadochronu zapasowego. Automat spadochronowy jest bardzo wartościowym urządzeniem nie może jednak stanowić zastępstwa akcji podjętej przez skoczka.
- Skoczek ten wykonał tylko cztery skoki w kombinezonie przeznaczonym dla młodych pilotów WS zanim przesiadł się na bardziej zaawansowany model i miał już problemy ze stabilnością w poprzedzającym wypadek skoku w tym kombinezonie. Tak jak drastycznie zmniejszanie rozmiary czaszy może prowadzić do niebezpieczeństw i niekontrolowanego lotu czaszy, tak szybkie zwiększanie rozmiaru kombinezonu WS może prowadzić do niebezpieczeństw i niekontrolowanych sytuacji podczas lotu.
Awarie (5-25%)
Awaria spadochronu jest rzadkością ale skoczek musi być przygotowany do skutecznej i prawidłowej reakcji na nią w każdym swoim skoku. W 2015 roku, pięciu spadochroniarzom nie było dane zareagować prawidłowo na tyle, aby napełnić swoje spadochrony zapasowe.- Spadochron skoczka zaczął wirować po otwarciu, skoczek leciał tak aż do samej ziemi.
- Bardzo doświadczony skoczek miał awarię spadochronu głównego, od którego szybko się odczepił. Nie uruchomił spadochronu zapasowego na czas.
- Skoczek w reakcji na wirowanie głównego spadochronu odczepił go na bardzo małej wysokości. Nie miał możliwości otwarcia spadochronu zapasowego.
- Inny skoczek, którego starszy pokrowiec nie posiadał zabezpieczenia antytwist w taśmach nośnych, przystąpił do odczepiania niesprawnej czaszy głównej, ale skręcone taśmy przytrzymały końcówki kabli. Uruchomił zapas, ale było za nisko aby spadochron się napełnił
- Po zwykłym skoku w formacji, bardzo doświadczony skoczek wyrzucił swój pilocik, jednak był on bardzo zużyty i nie otworzył czaszy głównej. Skoczek zareagował wyrywają uchwyt zamków barkowych, ale nie otwierając zapasu. Jego zestaw nie był wyposażony w AAD
Wskazówki Bezpieczeństwa
- Przekroczywszy wysokość 750 metrów, przy normalnej prędkości spadania, spadochroniarz ma około 13 sekund na otwarcie głównego lub zapasowego spadochronu. Rozpoznanie problemu, zlokalizowanie uchwytu odczepiania czaszy i pociągnięcie go zabiera zbyt dużo czasu przy prędkości 50 metrów na sekundę. W związku z tym w rozdziale 5-1 SIM zaleca się niezwłoczne uruchomienie zapasu podczas całkowitych awarii, do których zalicza się holowanie pilocika. SIM wymienia dwa rozwiązania na holowanie pilocika: wyciągnąć tylko uchwyt zapasu lub wyciągnąć uchwyt odczepiania czaszy a potem niezwłocznie wyciągnąć uchwyt zapasu (do wysokości 750 metrów dla uczniów i posiadaczy licencji A lub do 550 metrów dla posiadaczy licencji B aż do D). Niektóre rodzaje systemów spadochronowych mogą wymagać szczególnych procedur w trakcie holowania pilocika. Należy sprawdzić to u producenta oraz przedyskutować z instruktorem lub Doradcą ds Bezpieczeństwa i Szkolenia przyjmując najlepszy możliwy plan procedury awaryjnej.
- Wirujący główny spadochron jest awarią. To rodzaj awarii, z którą czasem, działając niezwłocznie można dać sobie radę ale na rozwiązanie pozostaje skoczkowi bardzo ograniczona ilość czasu, szczególnie gdy szybkość obrotów jest duża. Pod mocno obciążoną czaszą, utrata wysokości może stać się drastyczna, gdy zwiększą się obroty. Podczas takiej awarii, nie jest niezwykłym utrata 100 metrów wysokości przy każdym obrocie. Co więcej, wirowanie pod czaszą jest dezorientujące. Po szybkiej próbie rozwiązanie problemu, to czas na cut away.
- Jeśli doszło do skręcenia linek a czasza leci stabilnie na wprost i nie ma zagrożenia ze strony innych spadochronów, można poświęcić czas na kopanie i odkręcenie się. Jednakże poskręcana czasza, która wiruje, niemal nigdy nie daje się odkręcić, powinno się więc niezwłocznie przystąpić do procedury awaryjnej. Skręcenie linek może przyczyniać się do wirowania co jeszcze bardziej ogranicza możliwości skoczka. Nie powinno się używać uchwytów sterowniczy do rozwiązania problemu, gdyż sterówka może zakleszczyć się w dolnym położeniu i spotęgować problem.
- Zapasowe spadochrony są zaprojektowane jako bardzo niezawodne ale działają najlepiej, gdy nie ma zagrożenia interferencji z pozostającą czaszą główną. Z drugiej jednak strony, odczepienie głównej czaszy zbyt nisko może również stanowić śmiertelną w skutkach decyzję. Zatem spadochroniarz musi:
- Ustalać zachowawczo wysokość otwarcia czaszy głównej, aby dysponować czasem do rozwiązania problemu.To dlatego Podstawowe Wymogi Bezpieczeństwa USPA określają dla uczniów i posiadaczy licencji A wysokość otwierania nie niżej niż 900 metrów (z wykluczeniem tandemów) a dla pozostałych skoczków nie niżej niż 750 metrów. Wysokości te stanowią minimum. Bezpieczne otwarcie z trochę większym buforem bezpieczeństwa jest wyrazem rozsądku.
- Przystąpić do odłączenia czaszy głównej i wyciągnięcia uchwytu zapasu do wysokości 550 metrów (dla posiadaczy licencji od B do D) i do wysokości 750 metrów (dla uczniów i posiadaczy licencji A) zgodnie z zaleceniami z SIM. Skydiving Information Manual określa również absolutne minimum wysokości do podjęcia pełnej procedury awaryjnej (tj. odłączenie czaszy głównej a następnie uruchomienie zapasu), czyli 300 metrów. W rzeczywistości bardzo rzadko istnieje konieczność odłączania czaszy tak bardzo nisko. Sytuacje niebezpieczne wymagają szybkiego zdiagnozowania problemu, krótkiej próby rozwiązania problemu i odłączenia niesprawnej czaszy głównej oraz otwarcie zapasu, lub jedynie otwarcia spadochronu zapasowego - w zależności od zaistniałych okoliczności. Porządne przemyślenie i przetrenowanie postępowania w sytuacjach niebezpiecznych w przyszłości zminimalizuje czas podejmowania decyzji w obliczu prawdziwego problemu.
- Systemy RSL i im podobne towarzyszą spadochroniarstwu jeszcze od czasów spadochronów piersiowych. RSL - inicjujący otwarcie zapasu w momencie odłączenia czaszy głównej - są proste i bardzo niezawodne. Bezsprzecznie są systemami ratującymi życie skoczków.
- Użytkownicy starszych systemów, które w taśmach nośnych nie posiadają wkładek zabezpieczających przed skutkami mocnego skręcenia linek mogliby się zastanowić, czy nie byłoby dobrym pomysłem zaopatrzenie się w takie zabezpieczenie.
- Zaniedbania w serwisowaniu swojego sprzętu, takie jak stan pilocika, czy linek spadochronu zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia awarii
Problemy ze spadochronem zapasowym (4-19%)
W czterech przypadkach z roku 2015 wystąpiły problemy z napełnieniem spadochronu zapasowego i we wszystkich tych sytuacjach główny spadochron był nadal podłączony do systemu. Prowadzący śledztwa nie potrafią określić konkretnej przyczyny, dla której skoczkowie ci nie przystąpili najpierw do odłączenia czaszy głównej.- Dwóch spadochroniarzy w odpowiedzi na zaistniały problem otworzyło spadochron zapasowy bez uprzedniego odłączenia czaszy głównej, czego skutkiem było splątanie obu spadochronów.
- Pierwszy raz skaczący uczeń nie zareagował podjęciem procedury awaryjnej wobec zablokowanej paczki (prędkość graniczna). W rezultacie nastąpiło splątanie spadochronów po zadziałaniu AAD. Zablokowana paczka oznacza, że czasza spadochronu głównego pozostaje wewnątrz paczki, a więc występuje bardzo nieznaczne zmniejszenie prędkości spadania. Uczeń ten nie odłączył czaszy głównej w krótkim dostępnym mu czasie, pomiędzy otwarciem spadochronu głównego a wysokością zadziałania automatu. Zapas splątał się z linkami głównego spadochronu zablokowanego w paczce.
- Przystąpienie na małej wysokości do napełnienia zapasu było przyczyną kolejnej śmierci. Spadochron główny tego skoczka otworzył się z obrotem, który można było opanować. Na około 150 metrach, skoczek otworzył zapas bez uprzedniego odłączenia czaszy głównej. Zapas napełnił się prawidłowo, ale obie otwarte czasze odwróciły się w kierunku ziemi w układzie wariat, a skoczek nie miał już dość czasu aby uporać się z tym problemem.
Wskazówki Bezpieczeństwa
- Należy okresowo trenować procedurę odłączenia czaszy głównej i otwierania spadochronu zapasowego w podwieszonej uprzęży. Mentalnie przerobić te procedury przed każdym planowanym skokiem. Należy przemyśleć planowane reakcje na częściowe i całkowite awarie spadochronu głównego. Częsty trening powoduje, iż skoczek po prostu przystępuje do przetrenowanej procedury, gdy wystąpi problem zamiast poszukiwania możliwego rozwiązania w tej stresującej sytuacji.
- Jeśli pokrowiec głównego spadochronu jest otwarty, otwieranie zapasu bez rozłączenia zamków czaszy głównej jest bardzo ryzykowne. Nawet jeśli zapas nie splącze się z głównym to nadal skoczek stoi w obliczu lotu i lądowania z dwoma spadochronami. Na odpowiedniej wysokości, zgodnie z zaleceniem znajdującym się w rozdziale 5-1 SIM, należy odłączyć czaszę główną i natychmiast otworzyć zapas. Jeśli nie ma możliwości odłączenia spadochronu głównego, z powodu małej wysokości lub innych przyczyn, dwie otwarte czasze mogą znaleźć się w konfiguracji dwupłatowca lub banana. Wtedy, zgodnie z zaleceniami SIM rozdział 5-1 należy:
- Stabilny dwupłatowiec nadaje się do lądowania, po wcześniejszym odblokowaniu sterówek spadochronu z przodu i delikatnym manewrowaniu do lądowania.
- Banan może być kontrolowany poprzez odblokowanie sterówek czaszy dominującej i delikatne sterowanie nią do lądowania bez hamowania.
Kolizje (2-10%)
Wypadek zostaje przyporządkowany do grupy kolizje jeśli skoczek zderzy się z czymś lub kimś poruszającym się z inną prędkością w trakcie swobodnego spadania lub szybowania. Im większa różnica prędkości, tym większe zagrożenie. Kolizja na dwóch spadochronach może prowadzić do poważnych obrażeń zarówno w wyniku następującego po niej splątania czasz (i lądowania w takiej konfiguracji) lub samego impaktu. Dwóch skoczków zginęło w 2015 w rezultacie kolizji podczas pilotowania swoich spadochronów.- W następstwie formacji w swobodnym spadaniu dwóch skoczków splątało się ze sobą niemal natychmiast po otwarciu. Jeden z nich odłączył główny spadochron i lądował bez problemów na spadochronie zapasowym. Drugi skoczek pozostał zaplątany w spadochron pierwszego. Gdy otwierał zapasowy pod dwoma splątanymi głównymi czaszami pilocika i taśma pilocika od zapasu nie wydostały się ze splątania.
- Doświadczona pilot spadochronu wykonała obrót o 540 stopni, aby wykonać wyczynowe lądowanie (swoop). Na około 150 metrach, po obrocie o około 180 stopni jej czasza uderzyła w wolniejszy spadochron skoczka na ścieżce podejścia do lądowania z siłą tak dużą, że zerwała się większość linek jej czaszy głównej. Niezwłocznie odłączyła czaszę główną i uruchomiła zapas, ale nie było dość wysokości do całkowitego jej napełnienia. Drugi skoczek zdołał wylądować bez opresji na swoim głównym spadochronie.
Wskazówki Bezpieczeństwa
- Piloci samolotowi zazwyczaj latają zgodnie z zaplanowaną ścieżką zawierającą standardowe wysokości zakrętów. Ścieżka ta zawiera w sobie prostą z wiatrem, prostą pod wiatr, oraz dwie proste z bocznym wiatrem, z zakrętami o 90 stopni pomiędzy nimi. Skoczkowie latają w podobny sposób o ile nie planują wyczynowych lądowań. Większość stref zrzutu posiada odrębne miejsca lądowania dla normalnie podchodzących do lądowania oraz odrębne dla swooperów, lub też wymagane jest oddzielne najście samolotu dla lądujących w odmienny sposób. Normalne lądujący i swoopujący nie powinni być łączeni razem, gdyż już zakręt o 90 stopni zwiększa prawdopodobieństwo kolizji spadochronów. Strefy członkowskie USPA są zobligowane do odseparowania miejsca lub czasu skoczków normalnie i szybko lądujących. Skoczkowie muszą stosować się do tych zaleceń aby zredukować ryzyko wystąpienia kolizji.
- Osoba znajdująca się niżej ma prawo pierwszeństwa zarówno podczas swobodnego spadania jak i lotu pod czaszą spadochronu. Skoczek znajdujący się wyżej jest odpowiedzialny za uwolnienie przestrzeni przez przemieszczenie się w bok i w dół przed wykonaniem planowanego manewru.
- Skoczkowie muszą dobierać odpowiednie wysokości rozejścia formacji, aby mieć więcej czasu na odtrakowanie i zapewnienie sobie bezpiecznej przestrzeni do otwarcia spadochronu. Wszyscy skoczkowie w formacji muszą przestrzegać zadanych wysokości, aby rozejście rozpoczęło się na prawidłowej wysokości. W rozdziale 6-1 SIM zaleca się, aby formacje pięcioosobowe i mniejsze inicjowały rozejście na wysokości 500 metrów wyższej niż najwyżej planowane otwarcie uczestników formacji. To minimalna wysokość i zarówno większe grupy lub formacje szybciej spadające powinny tą wysokość podwyższyć.
- Zazwyczaj rozejście wymaga odwrócenia o 180 stopni od środka formacji oraz przejścia do pozycji track, aby wypracować separację przed sygnałem otwarcia i samym otwarciem.
- Podczas prezentowania sygnału otwarcia skoczek winien upewnić się, czy przestrzeń pod nim, oraz po jego bokach jest wolna od innych skoczków.
- Równie ważne jak sprawdzenie swojego spadochronu po otwarciu, jest sprawdzenie przestrzeni wokoło, aby upewnić się że nie ma zagrażających bezpieczeństwu innych spadochronów.
- Zdrową praktyką jest umieszczenie dłoni na taśmach nośnych spadochronu w trakcie jego napełniania. Pozwala to skoczkowi na natychmiastową zmianę kierunku szybowania używając tylnych taśm w przypadku zagrożenia kolizją. Taka praktyka powoduje, że dłonie znajdują się bliżej uchwytów sterowniczych, co pozwala na sprawniejsze przystąpienie do manewrowania otwartą już czaszą spadochronu.
- Większość stref zrzutu posiada wiele miejsca nadającego się do bezpiecznego lądowania. Istnieje niewiele istotnych przyczyn, dla których skoczkowie mieliby lądować w jednym miejscu. Odpowiedzialnością sterującego spadochronem jest wystrzeganie się innych spadochronów w powietrzu, szczególnie blisko ziemi.
Problemy przy lądowaniu (7-33%)
Bezpieczne lądowania skoczków zawsze stanowiły pewne wyzwanie, jednak od kiedy wyczynowe lądowania dołączyły do sportu spadochronowego, problemy podczas lądowań stały się przyczyną około jednej trzeciej wszystkich śmiertelnych wypadków. 2015 rok nie przyniósł w tej materii odmiany.- Dwóch skoczków zwyczajnie nie miało możliwości dokończenia ich końcowego manewru przed planowanym lądowaniem.
- Jeden skoczek uderzył w drzewo podczas wyczynowego lądowania.
- Trzech skoczków zginęło w trakcie wykonywania ostatniego zakrętu po tym, jak złożyły się im czasze:
- Czasza jednego ze skoczków zgasła, gdy zerwały się linki nośne podczas napędzania o 270 stopni.
- Inna czasza złożyła się w trakcie manewru napędzania o 90 stopni.
- Świeżo przelinowana czasza złożyła się gdy skoczek użył obu taśm nośnych w celu zwiększenia prędkości przed lądowaniem
- Po udanym ratowaniu, skoczkowie w tandemie opadając na spadochronie zapasowym wlecieli w turbulencję, która wprowadziła czaszę w gwałtowne obroty na wysokości około 100 metrów nad ziemią. Pilot tandemu nie był w stanie odzyskać kontroli nad spadochronem zanim zespół uderzył w pas startowy. Pilot doznał obrażeń a pasażer zginął na miejscu.
Wskazówki Bezpieczeństwa
- Skoczkowie powinni ćwiczyć manewr lądowania wyżej (w strefie oczekiwania) zanim użyją go do rzeczywistego lądowania. To wyjątkowo ważne, gdy zmniejsza się rozmiar czaszy, lub gdy można spodziewać się odmiennej charakterystyki lotu w związku ze zmianą ciśnienia, temperatury powietrza, lub wykonanymi na czaszy naprawami. Zawsze zalecane jest zidentyfikowanie ewentualnego problemu na wysokości, która pozwoli na bezpieczne odłączenie czaszy i otwarcie czaszy zapasowej. Wykonywanie nowych manewrów, lub sterowanie czaszą w odmienny, niż zwykle sposób na małej wysokości może doprowadzić do utraty sterowności czaszy, gdy nie ma już możliwości wykonania procedury awaryjnej.
- Sterowanie w celu uniknięcia przeszkód. Wielokrotnie na strefach zrzutu można być świadkiem sytuacji, w której skoczek zderza się z osamotnioną przeszkodą, w wyniku czego może doznać obrażeń. Nazywane to może być zafiksowaniem się na przeszkodzie. ("Oj, nie mogę uderzyć w ten płot, nie mogę uderzyć w ten płot...ups, uderzyłem w płot.") Należy wyznaczyć sobie dużą, otwartą przestrzeń i przyjąć ją jako swój cel.
- Należy wystrzegać się przeszkód znajdujących się blisko zaplanowanego miejsca lądowania (np. linie energetyczne lub telefoniczne, konary drzew, kołujące samoloty).
- Należy obserwować warunki pogodowe. Większość skoczków jest wyczulona na niskie podstawy chmur, rotory i silne porywy wiatru ale trudne warunki mogą wystąpić także przy pozornie dobrej pogodzie. W 2015, dust devil (diabełek) był przyczyną jednego z wypadków śmiertelnych. Diabełek to silny, dobrze uformowany wir powietrzny o szerokości od około metra do 10 metrów szerokości i wysokości ponad 300 metrów, który jest efektem nierównomiernego nagrzewania się terenu, zazwyczaj przy niemal bezwietrznej pogodzie. Wirowanie i cyrkulacja powietrza góra - dół zaburza stabilność spadochronu przelatującego przezeń. Zazwyczaj można je dostrzec, gdy wir zassie kurz. Trzeba je omijać!
- Skoczkowie muszą bezbłędnie serwisować wyczynowe spadochrony, szczególnie zaś zmieniać linki. W wielu przypadkach, linki nośne zrywają się podczas napędzania spadochronu, zazwyczaj podczas wyrównywania lotu, gdy linki znajdują się pod największym obciążeniem. Linki przygotowane do czasz zawodniczych HMA 300 (zaprojektowane jako bardzo cienkie do redukowania oporu czołowego) muszą być regularnie zmieniane.
Inne (2-10%)
Zdarzają się katastrofy, które nie pasują do żadnej z wyżej wymienionych kategorii. W dwóch przypadkach z 2015 roku skoczkowie zginęli w następnie braku jakiejkolwiek aktywności pod prawidłowo otwartą czaszą. Obie sytuacje najprawdopodobniej związane były z ich stanem zdrowia.- Skoczek po prawidłowo przeprowadzonej procedurze awaryjnej nie przystąpił do sterowania czaszą zapasową.
- Po otwarciu czaszy głównej jeden z uczestników formacji w swobodnym spadaniu nie podjął sterowania swoim spadochronem
Wskazówki bezpieczeństwa
Powojenny wyż demograficzny jest zauważalny we wzroście średniej wieku skoczków. Obecnie 24% członków USPA ma ponad 50 lat. W 2000 roku średnia wieku skoczków, którzy zginęli w wypadkach spadochronowych wynosiła 38, w 2015 wyniosła 53. Wraz ze wzrostem średniej wieku powiększają się też problemy zdrowotne. Co więcej, nagłaśniana jest opinia, iż skoczkowie starają się być postrzegani jako zwolennicy stresujących sytuacji i związanych z nimi zagrożeń zdrowia. Piloci samolotów i spadochronów tandemowych muszą przechodzić okresowe badania medyczne. Być może nie jest złym pomysłem, aby takim badaniom poddawać resztę skoczków.Uwagi Końcowe
Serwisowanie sprzętu. Wraz z powstaniem spadochronów wyczynowych, pilotowanie spadochronów (canopy piloting) stało się popularną częścią sportu spadochronowego. Mocno obciążone spadochrony po napędzeniu mają zakres prędkości porównywalny do prędkości lądowania lekkich samolotów. W niektórych przypadkach siły przyłożone do linek nośnych są większe podczas wyrównywania lotu po napędzaniu niż podczas procesu otwarcia czaszy. W związku z tym, zamiast zerwania osłabionych linek w trakcie otwarcia (gdy jest dość czasu i wysokości na przeprowadzenie procedury awaryjnej), pękają one po ostatnim obrocie na mniej więcej 100 - 130 metrach. Obsługa techniczna systemów spadochronowych zawsze była kwestią krytyczną, ale czasze spadochronowe z najwyższej półki zaawansowanej technologii wymagają specjalnej uwagi odnośnie zatrymowania linek i ich zużycia. Jeśli ktoś chce jeździć samochodem wyścigowym, potrzebuje również obsługi technicznej samochodów wyścigowych.Automaty. Rozważając najważniejsze dla bezpieczeństwa spadochronowego innowacje, automaty spadochronowe znajdą się na pierwszym miejscu. AAD, system który zabezpiecza skoczka przecinając pętlę zamykającą pokrowiec spadochronu zapasowego, gdy określone przez producenta parametry zostaną przekroczone, jest bezsprzecznie urządzeniem ratującym życie. Początkowo jedynie uczniowie i wojskowi używali automatów (chodzi o USA) lecz obecnie automaty są dużo bardziej zaawansowane technologicznie i instalowane są w większości systemów spadochronowych. Jednakże każdy medal ma dwie strony. Automaty są kosztowne, wymagają odpowiedniego serwisowania i prawidłowej eksploatacji. Dodatkowo można wymienić kilka kwestii związanych z bezpieczeństwem ich użytkowania:
- Jeśli AAD aktywuje zapas przy wystarczająco dużej prędkości, gdy skoczek ma ponad głową nieprawidłowo napełniony spadochron główny istnieje zagrożenie splątania się obu spadochronów. Jeden ze skoczków zginął w takich okolicznościach w 2015 roku. Skoczkowie muszą brać pod uwagę obecność AAD w systemach, z których korzystają planując wysokości otwarcia spadochronu głównego oraz wysokość podjęcia procedury awaryjnej.
- Skoczkowie mogą ulec nieprawdziwemu przeświadczeniu, że ich automat zawsze ich ustrzeże, ale niektórzy z nich giną pomimo posiadania AAD w swym sprzęcie. Automat musi być włączony, odpowiednio ustawiony oraz mieć możliwość prawidłowego pomiaru wysokości, aby znacząco zwiększyć bezpieczeństwo skoczka.
- Wreszcie zaś, większość automatów jest zaprojektowana tak, aby przecinak przeciął pętlę zamykającą pokrowiec zapasu, zapas zaś musi zadziałać poprawnie aby uratować życie skoczka. Skoczkowie nie mogą polegać na automatach jako najważniejszym sposobie ratowania życia. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo pozostaje po stronie skoczków.
Systemy RSL. Po przeciwnej stronie zaawansowanej technologii i kosztów wytworzenia AAD są systemy RSL. Względnie proste rozwiązanie uruchamiające otwarcie spadochronu zapasowego natychmiast po odłączeniu czaszy głównej. Ten system ma również swoje minusy:
- System musi być zainstalowany poprawnie, aby nie kolidować z działaniem zapasu.
- Jeśli szekla RSL nie jest prawidłowo podłączona, skoczkowie mogą stracić sporo cennego czasu czekając aż RSL otworzy ich zapas.
- W bardzo sporadycznych sytuacjach może wystąpić splątanie jeśli w trakcie odłączania czaszy głównej skoczek przekręci się na plecy.
Twarde otwarcia. Obecnie spadochrony zagrażają twardym otwarciem ze względu na charakterystykę materiału ZP oraz stosowanie mikrolinek. Twarde otwarcia zawsze były częścią spadochroniarstwa, ale w ostatnich dekadach udokumentowana otwarcia w wyniku których doszło do śmierci skoczków lub poważnych obrażeń ciała, za które obwinia się same spadochrony. Mechanik z wieloletnim doświadczeniem i zarządzający strefą zrzutu Ray Ferrell komentuje "Uważam, że większość twardych otwarć wynika z przedwczesnego zjechania slajdera. Jeśli z jakiejkolwiek przyczyny slajder znajdzie się choćby kilkanaście centymetrów niżej zanim czasza zacznie się napełniać wtedy może zostać wystrzelony w dół bez szansy na złapanie powietrza (i spowolnienie otwarcia). Mikrolinki i cięższe oczka wykonane ze stali nierdzewnej sprzyjają temu, aby slajder spadł w dół linek jak tylko czasza wyjdzie z paczki." Przynajmniej jeden wypadek śmiertelny w 2015 roku nastąpił po twardym otwarciu. Nieznana jest jednak liczba innych skoczków, którzy przystąpili do procedury awaryjnej w wyłącznej reakcji na twarde otwarcie. Uważne układanie spadochronu jest jedną z najlepszych dróg prowadzących do uniknięcia twardych otwarć.
Wysokości otwarcia. Biorąc pod wzgląd czas otwierania się dzisiejszych spadochronów oraz powszechne stosowanie automatów Podstawowe Wymogi Bezpieczeństwa SIM opisują podwyższone progi zalecanych wysokości otwarć, minimalna wysokość otwarcia dla skoczków z licencjami B do D to 760 metrów, uczniowie i posiadacze licencji A mają to minimum określone jako
915 metrów oraz 1370 metrów dla tandemów. To są wartości minimalne. Wysokość oznacza ubezpieczenie. Piloci mawiają, że nie ma nic bardziej bezużytecznego jak pas startowy z tyłu lub wysokość u góry. Tą samą koncepcję można przenieść na spadochroniarstwo. Jest bardzo niewiele awarii spadochronów, gdzie czas nie stanowi najważniejszego czynnika, a więcej wysokości oznacza zazwyczaj więcej czasu na uporanie się z problemem i podjęcie stosownej akcji.
Doświadczenie. Bardzo doświadczeni skoczkowie reprezentowali dwie trzecie pośród śmiertelnych wypadków w 2015. Nawet jeśli cztery wypadki dotyczyły studentów lub posiadaczy licencji A, to średnia liczba wykonanych skoków przez skoczków, którzy zginęli w 2015 roku to 3124. Poziom doświadczenia rozciągał się od pierwszego skoku aż do 15 tysięcy skoków. Mediana (środek zakresu) to 1300. Podczas gdy liczba wypadków śmiertelnych spadła w porównaniu z poprzednimi dekadami, to liczby te pokazują, że największym ryzyko w sporcie nie spoczywa już na niedoświadczonych skoczkach. Przedstawiwszy liczbę doświadczonych skoczków, którzy zginęli pomimo prawidłowego otwarcia czaszy głównej (11 z 21), można wskazać, iż główne ryzyko wiąże się z wyborem i obsługą głównego spadochronu.
Super artykuł. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuńŚwietnie napisany artykuł. Jak dla mnie bomba.
OdpowiedzUsuń